Wat is een hersenvliesontsteking? Ook wel: meningitis, nekkramp

Hersenvliesontsteking is een ontsteking van de vliezen die om de hersenen en het ruggenmerg liggen. 

Een vaccinatie kan hersenvliesontsteking soms voorkomen. Nederlandse kinderen worden ingeënt tegen meningokokken C, pneumokokken en hemofilus influenza (ook wel: Hib-ziekte). Dit zijn bacteriën die hersenvliesontsteking kunnen veroorzaken.

 

Wat is de oorzaak van een hersenvliesontsteking?

Hersenvliesontsteking kan worden veroorzaakt door een virus of door een bacterie.

Viraal

Een virale ontsteking wordt veroorzaakt door een virus (= het kleinst bekende micro-organisme, eigenlijk een pakketje erfelijk materiaal). Dit is de minder ernstige variant.

Bacterieel 

Bacteriële hersenvliesontsteking wordt veroorzaakt door een bacterie. . Een bacteriële ontsteking wordt veroorzaakt door één van de drie bacteriën: meningokok, pneumokok of Haemophilus influenzae type b (Hib).

Voorgenoemde bacteriën zitten (onschuldig) in de neus-keelholte. Als op een gegeven moment de weerstand afneemt, kunnen de bacteriën zich vermeerderen en zich verspreiden via de bloedbaan. Daarbij kan bloedvergiftiging ontstaan. Bovendien kan de bacterie via de bloedbaan in de hersenen en hersenvliezen terechtkomen en hierdoor hersenvliesontsteking veroorzaken.

 

Symptomen

Diagnose

De diagnose hersenvliesontsteking kan pas met zekerheid worden gesteld na onderzoek van het vocht dat tussen de vliezen ligt. Dit hersenvocht staat in verbinding met het ruggenmergvocht. Als het hersenvocht ontstoken is, kan men dat dus ook zien aan het ruggenmergvocht. De arts onderzoekt dit met de zogenaamde ruggenprik. Hierbij brengt hij een naald tussen twee wervels door in het wervelkanaal. Hij neemt dan wat vocht af en stuurt het naar het laboratorium voor onderzoek. Dit onderzoek moet duidelijk maken of er sprake is van hersenvliesontsteking en zo ja - in het geval van bacteriële hersenvliesontsteking - welke bacterie het is.

Behandeling

Een virale ontsteking geneest meestal binnen één à twee weken vanzelf. Bij een bacteriële ontsteking is snel handelen geboden: direct naar het ziekenhuis, waar de bacterie met antibiotica kan worden gedood. De bacterie kan nauwelijks buiten het lichaam leven, en is daarom alleen besmettelijk bij dicht menselijk contact.

Gevolgen

De gevolgen zijn voor ieder individu anders, en kunnen in meer of mindere mate optreden.

 
Cijfers

Bacteriële hersenvliesontsteking komt in Nederland ongeveer 700 keer per jaar voor. Hersenvliesontsteking komt voornamelijk voor bij baby's en jonge kinderen (onder de vijf jaar), maar ook volwassenen kunnen de ziekte krijgen. 

 

Bron: https://www.hersenstichting.nl/alles-over-hersenen/hersenaandoeningen/hersenvliesontsteking